Kiralık diplomaya ciddi ceza gelmeli

Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerde yıkılan binalarda ruhsatlandırma, yapı denetimi ve işçilikteki aksaklıkların fark edilmesinin ardından farklı illerde yaşayanlar da oturdukları binanın depreme dayanıklılığını sorgulamaya başladı.

Depreme dirençli kentler ve yapılar oluşturulması bilinciyle farkındalığın arttığı süreçte internet ortamındaki ilan sitelerinde 'kiralık diploma' duyuruları dikkat çekti. Dijital platformda diplomasını satışa çıkardığını veya kiraya vermek istediğini belirten inşaat mühendislerinin yüzlerce ilanı görüldü. İnternet ortamında ilanı yapılan kiralık inşaat mühendisi diplomalar aylık 5 bin liradan başlayarak 1 milyona kadar ulaşabiliyor. Kiralık diplomalar nedeniyle denetimi yapılan binalardaki güven de ortadan kalkıyor. Kahramanmaraş depremlerinde kiralık diploma ile inşaat yapanlar onlarca canın kaybedilmesine neden olmakla suçlanarak yargılanıyor.

Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Kamanlı, “Artık şapkayı önümüze alıp düşünmenin zamanı geldi” derken, Konya Denetim Kuruluşları Derneği Başkanı Savaş Cindere, kiralık diploma konusunda önemli uyarılarda bulundu. KOMÜT Başkanı Adem Bulut ise, kiralık diploma olayının bitmesi için ciddi yaptırımların yapılması gerektiğinin altını çizdi.

BAŞKAN CİNDERE: DENETİM İÇİN GEREKLİ İNŞAAT MÜHENDİSİ YOK!

Yapı denetim firmalarında denetçi inşaat mühendisi olabilmek için, 5 yıl inşaat mühendisliği alanında tecrübe kazanılması gerekiyor. Bunun yanında 3 yıl boyunca da birçok projenin altında imza gerekiyor.

Tüm bunları sağlayan bir inşaat mühendisinin bulunmasının çok zor olduğunu belirten İnşaat Mühendisi ve Konya Denetim Kuruluşları Derneği Başkanı Savaş Cindere, sorunun temeline değindi.

Yapı denetim firmalarının kazançlarının az olduğuna değinen Cindere, “Bunun yanında denetçi personeli sayısında tüm Türkiye olarak bir problem var. Erzurum’da bütün inşaat mühendisleri denetçi olsa yine ihtiyacı karşılayamıyor. Denetçi olunabilmesi için ilde ikamet, ikinci iş yapamama, 5 yıl tecrübeli olması ve 3 yıl boyunca projelerde imza istenme şartı oluyor. Bu şartları karşılayabilecek bir denetçi inşaat mühendisi bulunması zor oluyor. Bu sorunun ortadan kalkması için denetçilik şartlarının gözden geçirilmesi gerekiyor. Bunun sağlanması da gerekli kurs veya başka yöntemlerle olabilir. Biz bu sorunları belirten raporları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bildirdik. Bununla ilgili bakanlığa çok sayıda yazı gönderdik. Yapı denetim tarafından denetlenen binalardaki yıkılma oranı çok az oldu, yıkılanlar da ikinci depremde yıkıldı. Yapı denetim firmalarındaki yetkili mühendis şartlarının yenilenmesi gerekiyor” dedi.

“MAKİNE MÜHENDİSİ DENETİM YAPIYOR”

Cindere, “Konya’da 75 adet yapı denetim firması var ve bu sayı çok fazla. Konya’da olması gereken sayı 42. Bu sadece Konya’da değil tüm Türkiye’de bu şekilde” dedi.

Başkan Cindere, “Büyük inşaat firmaların hemen hepsi inşaat mühendisi statüsünde şantiye şefi bulunduruyor. Küçük müteahhitler, bu firmalardaki inşaat mühendislerinin diplomalarını kiralıyor. Burada da küçük firmalar inşaat mühendisi çalıştırmaktan kaçınıyor. Bu alanın da düzenlenmesi gerekiyor. Bu alandaki sorunları anlatan raporları da bakanlığına gönderdik. Bunun yanında elektrik mühendisi, makine mühendisi gibi mühendisleri şantiye şefi olabiliyor. Bu alanın da kesinlikle düzenlenmesi lazım. Bugün bir makine mühendisi sanayide çalışırken, gitmediği inşaata da onay verebiliyor. Bu alanla ilgili de bakanlığımıza raporları ilettik. Buradaki sorunların çözümü için tüm inşaatlarda gerçek zamanlı inşaat mühendisleri çalıştırılmalı. Bunun sonucunda deneyimli inşaat mühendisleri yetişmiş olacak ve devamında denetim için ihtiyaç duyulan inşaat mühendisi yeterliliğine ulaşılacak. Yasalara göre beton dökülürken inşaat mühendisinin başında bulunması gerekiyor, lakin yapı denetim firmaları tarafından inşaat başında mühendis görmek zor oluyor” dedi.

PROF. DR. KAMANLI: HERKES İMZASINI BUNA GÖRE ATMALI

Prof. Dr. Mehmet Kamanlı, öğrencilere bu konuda çok dikkatli olmaları için eğitim verdiklerini söyleyerek, “Konya Büyükşehir Belediyesi ile birlikte, inşaat mühendisliğinde okuyan öğrencilerimizi deprem bölgesine götürerek oradaki durumu yerinde gösterdik. Yaptıkları işin ne derece önemli ve sorumluluk gerektirdiğini öğrencilerimiz daha iyi anladı. Teknik anlamda verilecek eğitimleri tümüyle veriyoruz. Lakin burada önemli olan ahlaklı bir iş yapmak. Artık herkesin şapkayı önüne koyup düşünmesi gerekiyor. Herkes imzasını buna göre atmalı. İnşaat mühendislerinin artık diploma kiralama konusundan kesinlikle uzak durması gerekiyor” dedi.

BAŞKAN BULUT: CİDDİ YAPTIRIMLAR GEREKİYOR

Konya Müteahhitler Birliği Derneği (KOMÜT) Başkanı Adem Bulut, kiralık diploma olayının birçok sektörde olduğunu hatırlatarak bu uygulamaların asla doğru olmadığını dile getirdi.

İnşaat alanının çok önemli olduğuna vurgu yapan Başkan Bulut, “İnşaat mühendisi olan bir kişi eğer o inşaatın şefiyse onun sorumluluğunu altına almalı ve imzasını altına atmalı. Aynı mühendis bir başka firmaya diplomasını vermesi, yapmadığı inşaata imzasını atması demek. Bu durumun hiçbir tarafı savunulamaz. Bu işin merhamet ve vicdan boyutundan ziyade devletin ciddi bir yaptırım uygulaması gerekiyor. Diplomasını kiralayan bir mühendisin diploması iptal edilmeli ki asla başka birisi böyle bir olayı tekrar yapmasın” dedi. Öte yandan yeni dönemde kalıp ve demir imalatlarının teslimatları yapı denetim firmalarının şantiye şefi tarafından yapılacak. Bunun yanında beton dökümü de şantiye şefinin gözetiminde olacak. Bu kuralların gelmesiyle inşaat yapımında oluşacak hileler de ortadan kalkacak.

• SERVET R. ÇOLAK / YENİ HABER GAZETESİ