HIDIRELLEZ

Hıdırellez Orta Asya, Orta Doğu ve Anadolu’da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Hızır günü olarak adlandırılan Hıdırellez günü, Dünya da darda kalanların yardımcısı olan Hızır ile denizlerin hakimi olduğu inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

Miladi takvime göre 6 Mayıs Rumi takvime göre 23 Nisan Hıdırellez günüdür. Türkiye’de Hıdırellez bayramı 6 Mayısta kutlanır.

             Hızır ve Hıdırellez’in kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdırellezin Orta Asya Ortadoğu ve Anadolu kültürüne ait olduğu ,bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk-kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır. Hıdırellez bayramı ve Hızır düşünüşünü tek bir kültüre mal etmek imkansızdır.

İlk çağlardan itibaren Mezapotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve hatta Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar yada yazın gelişi ile belli başlı sevinç kutlamaları yapılmaktadır.

              Hızır’ın yaşam suyu(ab-ı hayat)içerek ölümsüzlüğe ulaşmış, özellikle de baharda insanlar arasında dolaşarak bolluk ve sağlık dağıtan, darda kalıp başı sıkışanlara yardım eden bir Veli veya Nebi olduğuna inanılır.

Hüviyeti tam olarak bilinmese de halk arasında ve İslam Mitolojisinde bir Hızır geleneği vardır. Hızır’ın bir isim değil bir lakap olduğu genel olarak kabul gören bir kanaattir. Halk arasında Hızırın sahip olduğuna inanılan vasıflar  insanlara şifa, sağlık, uğur getirdiği, tabiattaki diriliş, uyanış ve canlılığın insana yansıması şeklinde ortaya çıkar.

               İslamiyet öncesi ”Gök sakallı, Ak Sakallı Kocalar”  medet umulan, yardım istenen, akıl danışılan, kılavuzluk etmesi beklenen, barış, mutluluk, sağlık, refah getirdiğine inanılan bir kurtarıcı güç olarak düşünülürdü.

              Halk huzura kavuşmak ve türlü dileklerde bulunmak için, kışın sona erdiği, tabiatın uyandığı Hıdırellez’de çeşitli çarelere baş vurur. Kutlamalar yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe yada Yatırın yanında yapılmaktadır. Hızır’ın gezdiği kabul edilen yeşil yerlerde dolaşıp, çiçek toplanır oyunlar oynanır, baharın ilk kuzusu kesilerek yenir. Toplanan çiçekler kaynatılıp içilirse hastalıklara iyi geleceğine ve bu su ile kırk gün yıkanan kişinin gençleşip güzelleşeceğine inanılır. Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdırellez günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma,- ve kurban kesme adetleri vardır.

             Hıdırellez gecesi ibadetle geçirilir. Ertesi günü temiz giyimli olarak dolaşmak gerekir. Hıdırellez sabahı erken kalkmak uğurlu kabul edilir. Sabahleyin dua edilmesi, dilek ve temennilerde bulunulması toplu olarak ailecek kahvaltı edilmesi, Kur’an kıraatı, sabahleyin sabah namazından önce kabirlerin  ziyaret edilmesi gereken adetler olarak görülmektedir. Hıdırellez günü açlar doyurulur, dargınlar barıştırılr, üzüntülü olanlar sevindirilir, İçki içilmez ve kumar oynanmaz.

                Hıdırellez birlik ve beraberlik içinde baharın gelişini kutlama günüdür. ALLAH birlik ve beraberliğimizi bozmasın. Amin. Selam ve dua ile..