Günümüz sorularına cevap hadislerde

Daniş, dünün insanı ile günümüz insanının sorunlarının aynı olduğunu ve Peygamber Efendimizin her halinin bütün zamanlara hitap ettiğini söylüyor.

Daha önce Rabbin Seni Terk Etmedi isimli çalışmasıyla sebeb-i nüzul yani Kur'an ayetlerinin indirilmesine sebep olan 40 hadiseyi yazan Münire Daniş, şimdi de benzer bir çalışma ile Dinle Sözü Sevgili'den kitabında hadislerin söylenmesine sebep olan hadiseleri anlatıyor. Yazar Münire Daniş, bunların öykü değil, sebeb-i vürud; yani hadisin söylenmesine sebep olan vakıayı, ortamı yansıtan yazılar olduğunu, bu nedenle muhayyilesinden ortam ve bilgi eklemesinin mümkün olmaması ile öyküden ayrıldığını söylüyor. Bununla birlikte Daniş, günlük hayatın içinde cereyan eden, hayatı ve insanı kuşatan meselelere, vakıalara binaen söylenen hadislerin de kendi hikâyelerinin olduğuna dikkat çekiyor.

HADİS HAYATIMIZIN İÇİNDE

Peygamber efendimizin mübarek işaret parmağını dudaklarına değdirerek 'Yaz, buradan haktan başka bir söz çıkmaz' buyurduğu tebliği ile işaret ettiği hadisler için 'Her Müslümanın zihninde yer etmiş olmalıdır. Müslümanların hayatında, zihninde, kalbinde, varsa kaleminde Hadis edebiyatının yeri kaçınılmaz olarak vardır' diyen Münire Daniş, Kütüb-i Sitte yani ehl-i sünnet tarafından en sağlam kaynak olarak kabul edilen altı hadis külliyatını esas almış. İmam Nevevi'nin Riyazüs Salihin'i, Rüdani'nin külliyatı başvuru kaynakları olurken, Hayatus Sahabe, Edebüddünya gibi kitaplar, irili ufaklı çalışmalar da elinin altında durmuş.

KURTULUŞ REÇETESİ

Öyküsünü yazacağı hadisleri seçerken evvela hadis kısımları içinde hadis-i sahih kabul edilen rivayetleri ele aldığını anlatan Daniş, 'Bunlar meşhur olan, yalan uydurma şüphesinden münezzeh sayılan, sahabinin Resulllah (asv)dan işittiği en güvenilir rivayetlerdir' diyor. Müslümanlar için Kur'an ayetlerinin yanı sıra sünnet-i seniyyenin de asli kaynak olduğunu ifade eden Daniş, 'İman etmenin, Allah'ın rızası üzere yaşamanın ne anlama geldiğini; nasıl bir kul, nasıl bir ahlaka sahip olmalı, nasıl bir toplum, nasıl bir dünya inşa etmeli, muhtaç olduğumuz iyiliğin ve güzelliklerin bütün inceliklerini en doğru Hz. Peygamber (asv)dan öğrenebiliriz. Onun her hâli, bütün sözleri 'onlara sarıldığımız müddetçe doğru yoldan sapmayacağımız' kurtuluş reçetesidir' diyor. Buradan yola çıkarak da hadislerin söylenmesine sebep olan ve günlük hayatta cereyan eden hadiselerin bir zaman dilimine ya da bir dönem insanına mahsus kalmayacağına işaret eden Daniş, Hz. Peygamber'in (sav) her halinin bütün zamanlara hitap ettiğini ve her hadisin her insanı muhatap alan, iyileştiren, güzelleştiren bir mucizeyi içerdiğini ifade ediyor. Daniş, 'Kitapta yer alan 40 hadisin meselesi de Resulûllah efendimiz (asv)ın, Allah'ın razı olduğu imanı, insanı, ahlâkı, cemaati, toplumu işaret eden numune-i imtisalini yansıtıyor' diyor.

Aslına sadık kalmak zorundaydım

Hadis öykülerini yazarken gerçekleşen hadiseler birer hikâye sunsa bile korunması gereken ölçüler, bir hiza ve gözetilmesi gereken bir hassasiyetin kaçınılmaz olduğuna dikkat çekiyor Münire Daniş. Allah Resulü(as)dan, ehl-i beyt'ten yahut ashaptan bahsederken duygu ve düşüncelerin asli mahiyetinde, ayrıntıların da kaynaklarda belirtildiği kadar olması gerektiğine dikkat çeken Daniş, 'Hz. Peygamber (asv)a ya da sahabeye muhayyilenizden düşünceler, duygular, hâller yakıştıramaz yükleyemezsiniz. Bu bir cür'et olur, olması hadsizliktir. Dolayısıyla rivayetler, ayrıntılar kaynaklarda belirtildiği kadarıyla kendi muhtevasıyla yer almalıdır. 'E canım onlarda insandı, bu derece kutsallaştırmak, ulaşılmaz kılmak onları bu günün insanından uzaklaştırmaz mı' gibi saçma sapan bir bahaneyle muhayyilenin, kurgunun yani nefsin eline bırakılmaktan bahsediliyor. Bu cümledeki cür'et bizi ürpertmeli' diyor. Daniş, Hadislere yoğunlaşmanın Peygamber ve ashabının ikliminden esintiler duymanın eşsiz güzelliğini hissettirdiğini ifade ediyor.