GSM operatörlerinde kar var, hizmet yok!

Doğal afet durumları sonrasında iletişim zorluğu yaşayan vatandaşların, GSM operatörlerine karşı tepkileri büyüdü. Geçtiğimiz günlerde meydana gelen İstanbul depreminde, GSM operatörleri yine sınıfta kaldı. Bu durumun kabul edilebilir olmadığını ifade eden Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Tekin, “eleştiriyor ve kınıyoruz” diyerek çözüm önerilerinden bahsetti.

‘ELEŞTİRİYOR VE KINIYORUZ’

GSM operatörlerinin ticari anlayışlarını eleştirdiklerini vurgulayan Tekin, “Mobil haberleşme hizmetlerini yıllardır milletin parası karşılığı ciddi kârlar ederek sunan GSM operatörlerinin, onlara en çok ihtiyaç duyulan zamanlarda bu hizmetleri sunamamış olmaları kabul edilebilir bir durum değildir. Hatta şunu ifade etmeliyim ki bu tür doğal afetlerde bu şirketlerin belirli süreli görüşmelerden sosyal sorumluluk gereği ücret bile almadan hizmet sunması gerekir.

Vatandaşın iyi zamanlarında yani onların nimetlerinden faydalanıp, onların zor ve sıkıntılı zamanlarında vatandaşların külfetlerine, müşkülatlarına cevap verememek ve hizmet üretememek tam bir iyi gün dostu ticaret anlayışıdır. Biz Tüketiciler Birliği olarak iyi gün dostu GSM operatörlerinin bu şekildeki ticari anlayışlarını eleştiriyor ve kınıyoruz. Bu operatörlerden en büyüğünün net kârı yaklaşık 25 milyar TL’dir. Böyle afaki bir net kâr kazancı ortadayken üretilen ve ifade edilen hiçbir bahaneyi makul olarak görmüyor ve kabul etmiyoruz. Zira söz konusu olan Türkiye nüfusunu çoktan geçmiş, doksan beş milyona dayanmış abone sayısı olan devasa büyük piyasası olan mobil haberleşme sektörüdür.” şeklinde konuştu.

‘CEZALAR YETERLİ DEĞİL’

Uygulanan cezaların yeterli seviyede olmadığını ifade eden Tekin, “5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bu operatörleri denetlemekle yükümlüdür. Her şirket abone sayısına sağlıklı ve kesintisiz hizmet vermeyi sağlayacak alt yapısını da sağlamak zorundadır. Alt yapı hizmetinin yeterli olup olmadığının kontrol ve denetimini BTK yapmakla yükümlüdür.

Operatörler gerekli şartları sağlamazsa lisansları verilmez, verildiği halde eksiklik tespit edilirse alt yapının tamamlanabilmesi için makul bir süre verilir, gereği yapılmazsa lisansları iptal edilir. BTK’nın ciddi ve etkili cezai işlem yetkilileri vardır. İlla ki idari para cezaları veriliyor ki verilen idari para cezaları şirketlerin yıllık ciroları oranındadır. Bu yüzden cezaların miktarları yüksek. Ancak buna rağmen aynı dönemlerde aynı sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz. Demek ki verilen cezalar 25 milyar TL yıllık kâr elde eden firmalar için sorun teşkil etmiyor.” diye aktardı.

‘BTK GÖREVİNİ YAPMIYOR!’

Tekin, yaptırımlarla ilgili açıklamasını şu şekilde sürdürdü; “Alt yapıya yatırım yapmak için harcaması gerekli bedeli ceza olarak ödemeyi tercih ediyorlar. Bugüne kadar lisans iptali ile ilgili bir durumun gündemde olduğunu hiç duymadık görmedik. Lisans iptali tehlikesiyle karşı karşıya kalmadıkları müddetçe bu şirketlerin alt yapı güçlendirmesi ve yenilenmesinde dünya standardını yakalama gibi bir dertlerinin olmayacağı kanaatindeyiz.

Bahsedilen ciroları ve kârları elde eden bu şirketlerin devlet yönetimlerinde ve kurumlarında da etkisinin ve kulislerinin güçlü olduğunu söylemeye gerek var mı bilmiyorum. Ancak hadi BTK görevini yapmıyor ya da gereği gibi yapamıyor diyelim. Türk milletinin ödediği paralarla dev şirket haline gelmiş GSM operatörlerinin velinimeti tüketicilere kesintisiz ve ayıpsız hizmet verebilmek adına idari denetime gerek kalmadan kendi inisiyatifleri ile gerekli alt yapı yatırımlarını yapması gerekmez mi?”

‘ALT YAPI KURULMALI’

Haberleşme hizmetlerinde gereken alt yapının kurulması gerektiğini dile getiren Tekin, “Aslında haberleşme hizmetlerinin en kaliteli yürütüldüğü ülkeler belli. O ülkelerden birisinin yaptığının aynısını yapmak yeterli olacaktır. Mesela en iyi hizmetin olduğu ülkelerin başında Japonya geliyor. Japonya gibi ülkelerde, kuralların harfiyen uygulanması ve denetimlerin etkili olması kaliteyi getiriyor.

Ülkemizde, yaşadıklarımız neticesinde edindiğimiz tecrübe göstermektedir ki yetkili kurumların denetim ve cezalarıyla bu işler çözülemiyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olması gereken alt yapıyı kendisi kurmalı ve bu alt yapı için harcanan paraları GSM firmalarından peşinen almalıdır. Bu işleri firmalardan yapmalarını beklemenin sonucu ortada. Hizmet vermeye devam etmek isteyen firma ya bu bedeli Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına peşinen ödeyerek gerekli alt yapı kurulmasına razı olacak ya da lisansının iptal edilmesi durumu ile karşı karşıya kalacaktır.” dedi.

‘AVRUPA ÜLKELERİNDEN 10 KATI DAHA PAHALI’

Türkiye’de hizmet veren operatörlerin hizmet kalitesini fiyat-performans üzerinden değerlendiren Tekin, “Diğer ülkelerle karşılaştırma yaptığımızda fiyat performans konusunda ne yazık ki ülkemizdeki operatörlerin sınıfta kaldığını söyleyebiliriz. Asgari tarifeler üzerinden bile kıyaslama yaptığınızda birçok Avrupa ülkesinin neredeyse 10 katı daha pahalı bir hizmet satın alıyoruz. Bu yüzden tüketiciler olarak bu kadar yüksek bir fiyat ödediğimiz GSM şirketlerinden kriz anlarında daha iyi bir hizmet alabilmeyi beklemek en doğal hakkımızdır.” İfadelerine yer verdi.

‘HİZMET YOK, YÜZDE 200 ZAM VAR’

Mobil iletişimde bir rekabet ortamı olmadığını belirten Tekin, “GSM operatörlerimizin serbest piyasa koşulları içerisinde rekabet ettiklerini söylemek oldukça güç. Şayet rekabet ortamı olsaydı en azından birinin vermediği hizmeti diğerinin vermesini gözlemlememiz gerekirdi. Aynı şartlarda benzer davranışları gösteren; kriz zamanlarında hiçbirinin hizmet veremediği, hepsinin anlaşmış gibi geçen yıla göre yaklaşık yüzde 200 oranında zam yapabildiği bir ortamda rekabetten bahsetmek şöyle dursun rekabete aykırı uyumlu eylemler içinde oldukları izlenimini alıyoruz.” dedi.

‘KÜÇÜK OPERATÖRLER TERCİH EDİLEBİLİR’

Uygun fiyatlı, küçük operatörlerin tercih edilmesi önerisinde bulunan Tekin, “GSM operatörleri sayısı aslında 3'den fazla. Bilinen üç büyük operatörün yanında BİMCELL ve PTTCELL gibi küçük operatörler de hizmet vermeye çalışmaktadır. Ancak hem yeterli tanıtım yapılamamış olması hem de tüketicilerin büyük operatör marka takıntısı, 3 büyük şirketin hakim olduğu adeta tekelleştiği bir piyasa durumu oluşturmuş bulunmaktadır. Burada tüketicilerin taahhüt süreleri bitimine yakın zamanlarda tafsilatlı araştırma yaparak, daha uygun fiyat önerilerinde bulunan küçük operatörleri tercih etmeleri, mobil iletişim piyasasında rekabetin sağlanabilmesi için olumlu sonuçlar doğurabileceği kanaatindeyim.” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.