Ekonomide 2021 böyle geçti: Ocak-Şubat-Mart

ANKARA (AA) - Türkiye, ilk çeyrekte yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkilerine rağmen dünyada en iyi performans gösteren ekonomilerden biri olurken, ihracat ve sanayi üretimi büyümenin lokomotifi oldu. İhracatta yılın ilk aylarında rekorlara imza atıldı.

Büyüme, ihracat ve sanayi üretiminde pozitif performans sergilenen ilk çeyrekte, Ekonomi Reform Paketi ve Milli Uzay Programı başta olmak üzere birçok alanda Türkiye ekonomisine ilişkin yol haritaları belli oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki (TCMB) görev değişimi, gündemin öne çıkan başlığı olan ilk çeyrekte, salgından zarar gören esnaf, sanatkar ve gerçek kişi tacirlere yönelik gelir kaybı, kira ve ciro kaybı destek ödemeleri gerçekleştirildi.

Salgın nedeniyle küresel tedarik zincirinin bozulması ve emtia fiyatlarındaki yüksek artışlardan Türkiye'deki fiyatların da etkilendiği bu dönemde, enflasyonla mücadele kapsamında fahiş fiyat artışı yapanlara karşı denetimler artırıldı, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunca birçok firmaya idari para cezası uygulandı.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, yılın ilk çeyreğindeki (ocak-şubat-mart) önemli gelişmeler şöyle:

4 OCAK

- Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Aralık 2020'de aylık bazda yüzde 1,25, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,36 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 14,60, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 25,15 olarak gerçekleşti.

5 OCAK

- Aralıkta ihracat 2019'un aynı ayına göre yüzde 16 artışla 17 milyar 844 milyon dolara ulaşırken, tüm zamanların en yüksek aylık ihracat rakamı kaydedildi. 2020 yılı 169,5 milyar dolarlık ihracatla kapandı.

7 OCAK

- Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyat endeksinin 2020'de ortalama 97,9 puana ulaşarak son üç yılın en yüksek seviyesine çıktığını açıkladı. Aralık 2020'de dünya gıda fiyatlarındaki yükselişte süt ürünleri ve bitkisel yağlar başı çekti.

8 OCAK

- Türksat 5A uydusu, ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü'nden uzaya fırlatıldı.

11 OCAK

- Türkiye'de işsizlik oranı, Ekim 2020’de 2019'un aynı ayına göre 0,7 puan azalışla yüzde 12,7'ye geriledi.

- Rekabet Kurulu, Facebook ve WhatsApp hakkında resen soruşturma başlattı ve WhatsApp verilerinin paylaşılması zorunluluğunu durdurdu.

12 OCAK

- Rekabet Kurulu, buğday unu pazarında faaliyet gösteren 34 teşebbüse idari para cezası verilmesini kararlaştırdı.

13 OCAK

- Sanayi üretim endeksi, geçen yıl kasımda aylık bazda yüzde 1,3, yıllık bazda yüzde 11 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksinde de yıllık bazda yüzde 8,7 artış gerçekleşti.

14 OCAK

- Türkiye'de konut satışları, 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 11,2 artarak 1 milyon 499 bin 316'yı buldu.

15 OCAK

- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasını taşıyan Yatırım Programı'nda yer alan 3 bin 91 projeye 138,3 milyar lira ödenek tahsis edildi. Programda en yüksek payları yüzde 30,7 ile ulaştırma-haberleşme sektörü ve yüzde 14,3 ile eğitim sektörü yatırımları aldı.

20 OCAK

- Türkiye'nin 2019 yılı kurumlar vergisi rekortmeni 11 milyar 51 milyon 920 bin 642 lira vergi tahakkuk ettirilen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası oldu. 2019 gelir vergisi rekortmeni isminin açıklanmasını istemedi, 2. sırada 70 milyon 510 bin 854 liralık vergiyle Mehmet Sinan Tara yer aldı.

27 OCAK

- Ticaret Bakanlığından, fahiş fiyat artışlarına ilişkin son bir haftada 1674 işletme bazında 22 bin 535 ürünün denetlendiği ve Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunca 495 firmaya, 15 milyon 480 bin lira para cezası uygulanmasının kararlaştırıldığı bildirildi.

29 OCAK

- TCDD Taşımacılık AŞ ve Pasifik Eurasia iş birliğiyle işletilecek ilk ihracat blok treni Moskova'ya, maden taşıyan ihracat blok treni de Çin'in Xi'an şehrine doğru yola çıktı.

2 ŞUBAT

- Ocakta ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 artışla 15 milyar 48 milyon dolarla tüm zamanların en yüksek ocak ihracatı oldu. Ocakta ithalat, 2020'nin aynı ayına göre yüzde 5,6 azalışla 18 milyar 123 milyon dolara geriledi.

- Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun kapsamında, yapılandırma için vergi dairelerine 7 milyon 679 bin vatandaş başvuruda bulundu. Bu kapsamda 110 milyar liralık alacak yapılandırıldı.

3 ŞUBAT

- Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ocakta aylık bazda yüzde 1,68, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,66 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 14,97, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 26,16 oldu.

4 ŞUBAT

- Türkiye'nin nüfusu, 2020'de bir önceki yıla göre 459 bin 365 kişi artarak 83 milyon 614 bin 362 kişi oldu.

8 ŞUBAT

- TÜİK tarafından "İşgücü Piyasası Danışma Kurulu" oluşturuldu.

9 ŞUBAT

- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Milli Uzay Programı"nı tanıttı.

10 ŞUBAT

- Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, AA Editör Masası’na konuk oldu. Varank, Milli Uzay Programı’nın Türkiye'nin gelecek 10 yıldaki yol haritası olduğunu belirterek, "Cumhurbaşkanımızın gönlünden geçen bir kadın astronotun uzaya gitmesi. En uygun vatandaşımızın orada misyonu gerçekleştirmesini sağlayacağız.” dedi.

12 ŞUBAT

- Türk savunma sanayisi şirketlerinin iş birliğiyle geliştirilen silahlı insansız deniz aracı ULAQ suya indirildi.

- Sanayi üretim endeksi, Aralık 2020'de aylık bazda yüzde 1,3, yıllık bazda yüzde 9 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksinde de yıllık bazda yüzde 12,1 artış gerçekleşti. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, "Aralık ayında G20 ülkeleri arasında sanayi üretimini en çok artıran ülke olduk. Son çeyrekte sanayi üretiminde gözlenen güçlü artış, Türkiye'nin 2020'yi pozitif büyümeyle kapatacak birkaç ülkeden biri olacağını teyit etti." ifadelerini kullandı.

15 ŞUBAT

- Merkezi yönetim bütçesi gelirleri ocakta 89,6 milyar lira, bütçe giderleri 113,8 milyar lira olarak hesaplandı. Bütçe, ocakta 24 milyar 154 milyon lira açık verdi.

1 MART

- Yatırımı desteklenecek öncelikli ürünler için çağrı takvimi belli oldu. "Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı" kapsamında "Mobilite", "Sağlık ve Kimya Ürünleri", "Dijital Dönüşüm" ve "Üretimde Yapısal Dönüşüm" çağrılarına çıkılması planlandı.

- TÜİK, Türkiye ekonomisinin 2020'de yüzde 1,8, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 5,9 büyüdüğünü açıkladı. Söz konusu rakam daha sonra yüzde 6,2'ye revize edildi. Türkiye ekonomisi, 2020'de elde ettiği yüzde 1,8'lik büyüme performansıyla Kovid-19 salgınına rağmen verisi açıklanan G20 üyeleri arasında Çin'in ardından büyüme kaydeden ikinci ülke oldu.

- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı, Prof. Dr. Sait Erdal Dinçer oldu.

2 MART

- Şubatta ihracat yüzde 9,6 artışla 16 milyar 12 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle tüm zamanların en yüksek şubat ayı ihracat rakamına ulaşıldı. Şubatta ithalat geçen senenin aynı ayına göre yüzde 9,8 artarak 19 milyar 372 milyon dolar oldu.

3 MART

- Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) şubatta aylık bazda yüzde 0,91, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,22 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 15,61, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 27,09 oldu.

10 MART

- Türkiye'de işsizlik oranı, Ocak 2021'de bir önceki aya göre 0,4 puanlık azalışla yüzde 12,2'ye geriledi. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 1000 kişi azalarak 3 milyon 861 bin kişi olarak kaydedildi.

12 MART

- Sanayi üretim endeksi ocakta aylık bazda yüzde 1, yıllık bazda yüzde 11,4 arttı. Arındırılmamış sanayi üretim endeksinde de yıllık bazda yüzde 7,5 artış gerçekleşti.

- Yiyecek ile içecek hizmeti sektöründe faaliyet gösteren ve Kovid-19 salgınından olumsuz etkilenen işletmelere yönelik devreye alınan "Ciro Kaybı Desteği" ödemelerine başlandı.

15 MART

- Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, inaktif aşı, virüs benzeri parçacıklar (VLP) ve adenoviral aşı adayları için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna (TİTCK) başvurulduğunu belirtti.

16 MART

- Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, AA Editör Masası'na konuk oldu. Elvan, “Türkiye'nin önünde çok önemli fırsat penceresi bulunduğunu belirterek, "Ekonomi Reform Paketi ile fırsatları yakalamak istiyoruz." dedi.

19 MART

- Daha önce borcu yapılandırılan ancak ödeyemeyen veya yapılandırmadan faydalanamayan Esnaf ve Sanatkarlar için TESKOMB kefaleti ile Halk Bankası kaynaklarından kullandırılan kredilerde TESKOMB’un alacağı gecikme faizlerinden vazgeçilerek ve anapara borçlarına 18 ay taksitlendirme imkanı getirildi.

20 MART

- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Naci Ağbal'ın görevine son verildi ve yerine Şahap Kavcıoğlu getirildi.

23 MART

- Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Ekonomi Reform Paketi'ne ilişkin reform takvimini tamamladıklarını bildirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 Mart'ta açıkladığı, ekonomiyi yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyütmeye yönelik Ekonomi Reformları Eylem Planı takvimiyle ilgili Bakanlıkların ve kurumların yol haritası belli oldu. Toplam 10 ana başlıktan oluşan ve ekonomi reformlarının takvimini içeren plan, Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinden kamuoyuyla paylaşıldı.