Don, öncesinde tahmin edilebilir mi? Konya'daki tahminci her şeyi açıkladı!
Don hadiseleri meydana gelmeden 15 gün önce uzun vadeli verilerle tahmin edilebiliyor. Fakat don olaylarına birkaç gün kala yapılan uyarılar, ekim yapan çiftçiler için kurtarılamaz oluyor. Don olaylarında risk alınarak 10-15 gün öncesinde uyarı verilmesini öneren Kuttusi Demir, bu şekilde birçok zararın önüne geçilebileceğini aktardı.
Geçtiğimiz günlerde Konya’da yaşanan don hadisesiyle birçok alan zarar gördü. Don öncesinde ekim yapan çiftçilerin ürünleri ziyan oldu. Don olaylarının uzun periyotta tahmin edilebildiğini, kendisinin de öncesinde çiftçilere uyarıda bulunduğunu aktaran Konya’nın Hava Tahmincisi Kuttusi Demir, konu hakkında gazetemize özel açıklamalarda bulundu.
‘UYARILAR ERKEN YAPILMALI’
Don uyarısının uzun vade verileri ile öncesinde yapılması önerisinde bulunan Demir, “Hava değerleri 10-15 günlük periyodlarda görülebiliyor. Don olaylarını öncesinde tespit edebilecek uzun vade verileri var. Tahminsel soğumalar belirli oluyor. Fakat don olayına kısa bir süre kala uyarılar yapılıyor. Bu da ekim yapan çiftçiler için bir önem arz etmiyor. Çünkü 30 Mart tarihinde ekilmiş pancarlar var.
Don risklerinde resmi kurumumuz bir miktar risk alarak 3-4 gün kala değil, 10-12 gün kala sapmaları da baz alarak daha erken uyarılar yaparsa birçok çiftçimizin faydasına olur. Çünkü bu tarım için oldukça önemli bir nokta.” şeklinde konuştu.
‘ÇİFTÇİMİZE YARARI OALABİLİR’
Erken yapılan uyarıların çiftçileri olumlu yönde etkileyebileceğini aktaran Demir, “Örneğin pancar veya mısır ekildikten 10-15 gün sonrasında topraktan çıkış sağlıyor. Bu çıkış sağladığı noktada eğer don vurursa tohumlar ölüyor. Bunun sonucunda ciddi maliyetler ortaya çıkıyor. Tuzlukçu’daki bir çiftçimiz bin 500 dekarlık alana akıllı pancar tohumu ekimini gerçekleştirmiş.
Dondan dolayı yaklaşık olarak 4 milyon lira zararı var. Meyve ağaçları için yapılacak bir şey yok ama ekimler için öncesinde risk alınarak, yüzde 40-50 oran vererek don olaylarının gerçekleşebileceği duyurulmalı. Bu şekilde çiftçilerimize yararı olabilir.” diye aktardı.
’27 MARTTA UYARMIŞTIM’
Don olaylarının öncesinde uyarıda bulunduğunu, uyarıları dikkate alan çiftçilerin zarar görmediğini ifade eden Demir, “Ben acizane, gönüllü olarak Konya için bilgilendirmelerimi yapıyorum. 27 Mart tarihinde donu gördüm, uyarılarda da bulundum. Uyarılımı dikkate alan çiftçilerimiz oldu. Ekim yapmayan çiftçilerimizin yüzleri gülüyor. Çünkü tam ekim zamanlarıydı. Nisan ayının 8-13 tarihleri arasında bir don ihtimali olduğunu söylemiştim. Bu riski aldım çünkü ciddi anlamda bir milli servet ödeniyor ekimlere.
Nitekim beklenti gerçekleşti. Son 30-40 yılın en soğuk nisan ayı oldu. Bu şekilde bir don olayı 2 yıl önce nisan ayında yaşanmıştı. Geçen yıl daha ılıman geçmişti. İlerleyen günler için herhangi bir don beklentisi yok. Bizim coğrafyamızda bir sıkıntı görünmüyor ama yakınlarımızda bir soğuma var. Bu değişimlerin yine takibini yapıyoruz.”
