Covid-19’dan geriye demans kaldı!
Unutkanlık hastalığının tıptaki genel isminin Demans olduğunun bilgisini veren Uzman Dr. Ali Şahin, “Demansların içerisinde onlarca sebep vardır. Bunların içerisinde en büyük sebep de Alzheimer hastalığıdır. Koronavirüs enfeksiyonlarından sonra mevcut Alzehimer hastalığını seyrinde bir hızlanma oldu. Ayrıca normal insanlarda da bilinçsel fonksiyonlarda artma, unutkanlık şikayetleri arttı” ifadelerini kullandı.
‘TEKNOLOJİ DE UNUTKANLIĞI ARTIRANLAR ARASINDA’
Günümüzde unutkanlığı tetikleyen şeylerin başında teknolojinin geldiğini vurgulayan Ali Şahin, “Unutkanlık hastalığının kökten bir çözümü yok ancak ilaçlarla kontrol altına alınıp seyrinin hızlanmasını yavaşlatabiliyoruz. Hastanın daha konforlu bir yaşam sürmesini sağlayabiliyoruz. Unutkanlığı önlemek için Nöroloji doktorlarınca verilen medikal tedavi dışında davranış bozukluğuna yönelik tedaviler, hastayla ilgilenilmesi, birtakım uğraşların bulunulması, hastaların kitap okuması bu süreci azaltır. İnsanlara elişi gibi şeyler yapmalarını tavsiye ediyoruz. Hastanın bir uğraşının olması hastanın unutkanlık sürecinin hızlanmasını azaltır. Günümüzde teknolojik yaşamın yaygın hale gelmesiyle birlikte unutkanlık daha yaygın bir hale geldi. Eskiden insanlar telefon numaralarını akıllarında tutarlardı. Şimdi telefonun hafızasına kayıtlı olduğu için kimse uğraşmıyor. Dolayısıyla içinde bulunduğumuz bu teknolojik çağ da insanların unutkanlıklarının artmasının sebebi olabilir” diye aktardı.
‘UNUTKANLIĞA KARŞI TEDAVİ ŞART’
Hafıza problemlerine yönelik çeşitli faaliyetlerle önlem alınması gerektiğine dikkat çeken Şahin, “Beyin sisi hafıza problemleri, konsantrasyon ve dikkat bozukluğu, iletişim problemleri ve zihinsel yorgunluk ile karakterize belirtilerdir. Çok çeşitli hastalıklarda görülebilir. İlaçlar, kan şekerindeki oynaklıklar, elektrolit bozuklukları, enfeksiyonlar, uykusuzluk, stres, beyin hastalıkları inme gibi şeyler ve Koronavirüs enfeksiyonları sonrasında da görülebilir. Koronavirüs geçirenlerde yüzde 10-20 arasında görülebilmektedir. Hastadan ve yakınlarından alınan öykü, muayene bulguları, laboratuvar bulguları ve görüntüleme bulguları bize beyin sisi tanısında yardımcıdır. Beyin sisi altta yatan sebebe göre tedavi edilmelidir. Stresle mücadele, düzenli uyku, kaliteli beslenme, eksik olan vitamin ve elektrolitlerin takviye edilmesi gibi durumlarla önlem alınmalıdır” ifadelerine yer verdi.
‘KORONAVİRÜS BEYNİ ETKİLİYOR’
Koronavirüs’in beyni etkilediğine dair buluntular elde edildiğinin bilgisi veren Şahin, sözlerine şöyle devam etti: “Kovid-19 enfeksiyon sürecinde gelişen beyin sisi durumunda sebep iskemik inme ise kan sulandırıcı ilaçların verilmesi uygun olabilir. Kovid-19 vakalarında damarlarda kanın pıhtılaşma eğilimi artar. Aspirin gibi kan sulandırıcılar verilerek inme önlenebilir. Beyin sisi arkasında iskemik sebepler varsa inme/felç gelişebilir. Tedavi ile kontrol altına alınabilir. Koronavirüs enfeksiyonlarının 3’te 1’inde nörolojik belirtiler görülebilir. Koronavirüs çeşitli yollarla beyini etkileyebilir. Beyinde bulunan ACE2 reseptörleri ile kan yolu ile yayılarak beyin damarlarında pıhtılaşma ve inflamasyon yaparak. Periferik sinir sistemindeki tat ve koku sinirleri gibi sinir uçlarını etkiyerek.”
KOVİD-19 ENFEKSİYONUNDAKİ NÖROLOJİK BELİRTİLER
Kovid-19’un beyne etkilerinin olduğundan bahseden Şahin bu etkileri şöyle anlattı: “Merkezi sinir sistemi belirtileri: Baş dönmesi, baş ağrısı, bulantı, kusma, koku ve tat duyu bozuklukları, inme, bilinç bozuklukları, epileptik nöbet, uyku bozuklukları ve biliçsel fonksiyon bozuklukları. Periferik sinir sistemi belirtileri: Tat ve koku bozuklukları, görme bozukluğu, sinir ağrısı, guillain barre sendromu gibi. İskelet kasları ile ilgili belirtiler: Kas ağrıları, kramplar ve yaygın kas güçsüzlüğü. Korona geçirenlerde beyin sisi ve biliçsel fonksiyonlarda bozulma ve azalma görülebilir. Hastada hatırlama güçlüğü, randevuları unutma, yol bulmada güçlük, sinirli ve depresif ruh hali görülebilir. Önceden parkinson ve Alzheimer olan hastalar da klinik kötüleşebilir. Etkili bir tedavi ile biliçsel fonksiyonlar kontrol altına alınabilir.”
• SÜMEYRA KENESARI / YENİ HABER GAZETESİ
