Konya’daki gizemli tarihi Keşfedilmeyi bekliyor
MÖ.1500-1200 yılları arasında 3 .500 yıl öncesine dayandığı tahmin edilen Yalburt anıtı, Konya’nın Ilgın ilçesinin 23 km kuzeybatısındaki Yalburt olarak bilinen çayırlık bir alandadır. 1970 yılında YSE çalışmaları sırasında bir buldozer tarafından tepenin yamacı düzenlenirken tesadüfen bulunmuştur. Alan 1970-1975 yılları arasında Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürü Raci Temizer tarafından kazılmış ve anıt bugünkü haline restore edilmiştir.
İç taraf bakan yüzeyleri üzerinde hiyeroglif yazılar bulunan 20 kireçtaşı bloğun duvarlarının en üst sırasını oluşturduğu, 13 metreye 8 metre boyutlarında dikdörtgen şeklinde bir havuzdur. Besleyen kaynak 1970'lerde civardaki köylere yönlendirilmiş olduğu icin havuz artık kurudur. İçe bakan yüzeyleri Luvice bir yazıt ile işlenmiş bloklar havuzun 3 kenarını (güney, batı ve kuzey) oluşturur. 4. kenarın (doğu), zamanında benzer bloklara sahip olup olmadığı belli değildir. Yazıtın ilk bloğunda Kral Tuthaliya adı, kanatlı güneş simgesi ile birlikte açıkça görülmektedir. Blokların çoğu aynı yerde geç devirlerde inşa edilmiş yapılarda kullanılmış olarak bulunmuştur. Blokların şu anki restore edilmiş sırası tamamen doğru değildir ve bir miktar bloğun da eksik olduğu anlaşılmaktadır. Poetto ve Hawkins’in incelemelerine göre 1., 16. ve 10. bloklar çok büyük ihtimalle yazıtın ilk üç bloğudur ancak kalan bloklar için kesin bir şey söylenemez. Yazıt, (IV.) Tuthaliya‘nın savaşlarından ve başarılarından bahsetmektedir. Anıt, büyük ihtimalle Hititlerin diğer su anıtlarına (örneğin Eflatunpınar) benzer şekilde bir havuz veya su rezervuarı olarak yapılmış olmalıdır.
Ağustos 2019 itibarı ile anıt sonderece bakımsız durumda bulunmaktadır. Havuz alanına daha çok toprak dolmuş, yazıtsız olan kuzey duvarı temelleri görünmez hale gelmiş, 6. blok parçalara ayrılıp devrilmiş, daha önce yüzüstü yere devrilmiş olan 18. ve 19. bloklar artık tamamen toprak altında kalmış durumdadır. Anıtın acilen çevre düzenlemesi yapılarak koruma altına alınması ve mümkünse blokların replikaları ile değiştirilmesi gerekmektedir.
